Το φθινόπωρο στην Ελλάδα είναι η εποχή των αλλαγών: τα φύλλα κιτρινίζουν, η γη ευωδιάζει μετά τις πρώτες βροχές και οι πάγκοι στις λαϊκές γεμίζουν με κολοκύθες, μήλα, καρύδια και σταφίδες. Μέσα σε αυτή τη γιορτή των εποχών, αναδύεται ένα γλυκό που μυρίζει παιδικές αναμνήσεις και παραδοσιακή φιλοξενία: η γλυκιά κολοκυθόπιτα. Τραγανή, αρωματική, πλούσια σε γεύση και μνήμες. Ένα φθινοπωρινό γλύκισμα που «αγκαλιάζει» τον ουρανίσκο και την καρδιά.
Υλικά για ταψί 28-32 εκ.:
Για τη γέμιση:
-
1 κιλό κολοκύθα (γλυκιά, πορτοκαλί) τριμμένη
-
1 φλιτζάνι ζάχαρη (μπορείς να βάλεις λευκή ή καστανή)
-
1 φλιτζάνι καρύδια χοντροκομμένα
-
1 φλιτζάνι σταφίδες (μαύρες ή ξανθές)
-
1 φλιτζάνι σιμιγδάλι ψιλό
-
1 κουτ. γλυκού κανέλα
-
1/2 κουτ. γλυκού γαρύφαλλο
-
1 πρέζα αλάτι
-
Ξύσμα από 1 πορτοκάλι (προαιρετικά)
Για τα φύλλα (ή έτοιμο φύλλο χωριάτικο/κρούστας):
-
500 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
-
1/2 φλιτζάνι ελαιόλαδο ή σπορέλαιο
-
1 κουτ. σούπας ξίδι
-
1 πρέζα αλάτι
-
Χλιαρό νερό όσο πάρει (περίπου 1 φλιτζάνι)
-
Εναλλακτικά: 6-8 φύλλα χωριάτικου ή κρούστας
Επιπλέον:
-
Ελαιόλαδο ή βούτυρο για άλειμμα
-
Άχνη ζάχαρη και κανέλα για πασπάλισμα
Εκτέλεση:
1. Προετοιμασία της κολοκύθας:
Καθαρίζουμε την κολοκύθα και την τρίβουμε στον τρίφτη (χοντρό). Την αλατίζουμε ελαφρά και την αφήνουμε σε σουρωτήρι για 1 ώρα να βγάλει τα υγρά της. Στη συνέχεια, τη στύβουμε καλά με τα χέρια ή με μια καθαρή πετσέτα.
2. Ετοιμάζουμε τη γέμιση:
Σε ένα μεγάλο μπολ βάζουμε την τριμμένη κολοκύθα, τη ζάχαρη, τα καρύδια, τις σταφίδες, το σιμιγδάλι, την κανέλα, το γαρύφαλλο και το ξύσμα πορτοκαλιού (αν χρησιμοποιούμε). Ανακατεύουμε καλά να ομογενοποιηθεί το μείγμα και το αφήνουμε στην άκρη να “τραβήξει”.
3. Ετοιμάζουμε τα φύλλα (αν κάνουμε χειροποίητα):
Σε μια λεκάνη βάζουμε το αλεύρι, το αλάτι, το ελαιόλαδο και το ξίδι. Προσθέτουμε λίγο λίγο το νερό και ζυμώνουμε μέχρι να έχουμε μια μαλακή, ελαστική ζύμη που δεν κολλάει. Την αφήνουμε σκεπασμένη να ξεκουραστεί για 30 λεπτά. Στη συνέχεια, τη χωρίζουμε σε 4-6 μπάλες και ανοίγουμε φύλλα με τον πλάστη.
4. Συναρμολόγηση της πίτας:
Αλείφουμε το ταψί με ελαιόλαδο. Απλώνουμε τα μισά φύλλα (αν είναι 6, βάζουμε 3), λαδώνοντας ενδιάμεσα. Ρίχνουμε τη γέμιση και την απλώνουμε ομοιόμορφα. Καλύπτουμε με τα υπόλοιπα φύλλα, λαδώνοντας ξανά κάθε φύλλο. Γυρίζουμε τις άκρες προς τα μέσα για να “κλειδώσει” η πίτα.
Με ένα κοφτερό μαχαίρι χαράζουμε την πίτα σε κομμάτια (π.χ. ρόμβους ή τετράγωνα).
5. Ψήσιμο:
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180°C, στον αέρα, για περίπου 50-60 λεπτά ή μέχρι να ροδίσει καλά η επιφάνεια και να γίνει τραγανή.
Σερβίρισμα:
Αφήνουμε την πίτα να κρυώσει ελαφρώς. Πασπαλίζουμε με άχνη ζάχαρη και λίγη κανέλα. Σερβίρουμε τη γλυκιά κολοκυθόπιτα χλιαρή ή σε θερμοκρασία δωματίου. Συνοδεύεται υπέροχα με έναν ελληνικό καφέ ή ένα φλιτζάνι τσάι του βουνού.
Μυστικά & Παραλλαγές:
-
Αν θέλεις πιο έντονη γλύκα, μπορείς να προσθέσεις 1-2 κουταλιές μέλι στη γέμιση ή πάνω στην πίτα μόλις βγει από τον φούρνο.
-
Αντί για καρύδια, μπορείς να χρησιμοποιήσεις αμύγδαλα ή φουντούκια.
-
Μερικές γιαγιάδες έβαζαν και λίγη μαγειρεμένη ρύζι μέσα, για πιο “δεμένη” γέμιση.
Η γλυκιά κολοκυθόπιτα είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα απλό επιδόρπιο. Είναι μια γευστική γέφυρα με τις ρίζες μας, με τα χωριά, τις γιαγιάδες, τα ξυλόφουρνα και τις εποχιακές πρώτες ύλες. Είναι ένας τρόπος να τιμήσουμε την παράδοση, να φέρουμε το παρελθόν στο τραπέζι μας και να γεμίσουμε το σπίτι μας με τα αρώματα του φθινοπώρου.
Δοκίμασέ την – και μη σου φανεί περίεργο αν την τρως και για πρωινό την επόμενη μέρα!
Καλή επιτυχία και… καλό γλυκό φθινόπωρο!
